Τρομοκρατικά χτυπήματα του μεγέθους και του αντίκτυπου των επιθέσεων στο Παρίσι είναι εξαιρετικά σπάνια, αλλά αποδεικνύεται κρίσιμο για την προστασία των πολιτών να ακολουθούνται κάποιοι στοιχειώδεις κανόνες επιβίωσης, συμβουλεύουν οι ειδικοί κρατικής ασφάλειας και οι πεπειραμένοι ψυχολόγοι.
«Δεν είναι πάντα πυροτεχνήματα»
Αρκετοί από τους επιζώντες των επιθέσεων στο Παρίσι δήλωσαν ότι πέρασαν τις πρώτες εκρήξεις για πυροτεχνήματα. «Πρόκειται για τυπική συμπεριφορά», σχολιάζει ο στρατιωτικός σύμβουλος έκτακτων καταστάσεων, Τζον Λιτς. Οι άνθρωποι που δεν είναι προετοιμασμένοι να ακούσουν πυροβολισμούς θα υποθέσουν πως συμβαίνει κάτι άλλο που ταιριάζει με τον παγιωμένο τρόπο της«αστικής τους σκέψης. Έχουμε την τάση να μην ανταποκρινόμαστε σε αυτό που συμβαίνει αλλά σε αυτό που περιμένουμε να συμβεί και αυτό μας κάνει ευάλωτους».
Όμως από το πόσο γρήγορα θα συνειδητοποιήσουμε τι συμβαίνει εξαρτάται η επιβίωσή μας. Στα δημόσια κτήρια θα πρέπει να προσέχουμε τις βασικές πληροφορίες που θα μας φανούν χρήσιμες όχι μόνο σε ένα τρομοκρατικό χτύπημα αλλά και σε μία πυρκαγιά ή έναν σεισμό. «Είναι σύνηθες να καθόμαστε σε ένα εστιατόριο ή σε έναν κινηματογράφο χωρίς να νοιαζόμαστε για τις εξόδους κινδύνου. Κι όμως αυτές οι πόρτες μπορεί να μας σώσουν τη ζωή», παρατηρεί ο Λιτς.
Στην επίθεση στο Μπατακλάν, αρκετοί ήταν εκείνοι που σώθηκαν χάρη στον φρουρό που σηκώθηκε όρθιος και τους υπέδειξε την έξοδο κινδύνου πίσω από τη σκηνή. Αν είχαν μείνει μέσα, ίσως τώρα να ήταν νεκροί.
Τα γρήγορα αντανακλαστικά θέλουν και ψυχραιμία
Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων «θολώνει» και δεν αντιδρά ψύχραιμα κατά τη διάρκεια μίας επίθεσης. Στατιστικά, μόνο το 15% των ανθρώπων θα κινηθούν έξυπνα ενώ το 75% συνήθως παραμένει παγωμένο από το φόβο και «δεν κάνει απολύτως τίποτα». Τέλος ένα 10% διακινδυνεύει τη ζωή του περισσότερο και από το «παγωμένο» 75%, παίρνοντας τις χειρότερες αποφάσεις.
«Είναι ανθρώπινο να περιμένεις να δεις τί θα κάνουν οι υπόλοιποι» συνεχίζει ο Λιτς. Σε ένα κλασικό ψυχολογικό πείραμα, ερευνητές έβαζαν σε ένα δωμάτιο εθελοντές και μετά το γέμιζαν με καπνό για να μελετήσουν τις αντιδράσεις τους. Όπως προέκυψε από το πείραμα, όταν στο θάλαμο ήταν μόνο ένα άτομο η αντίδραση του ήταν πολύ πιο γρήγορη και αποτελεσματική από ότι όταν στο δωμάτιο βρίσκονταν δύο ή περισσότεροι «εγκλωβισμένοι».
Κάνε τον εαυτό σου «μικρότερο στόχο»
Όπου δεν υπάρχει οπτική επαφή με τους τρομοκράτες, υπάρχει κάλυψη από τα πυρά, υπογραμμίζει ο βετεράνος στρατιώτης από τη Βρετανία, Ίαν Ριντ. Πρώτη προτεραιότητα των πολιτών πρέπει να είναι να γίνουν μικρότεροι, πιο δύσκολοι στόχοι. Αυτό περιλαμβάνει μία ευρεία γκάμα επιλογών, από το να πέσετε μπρούμυτα στο έδαφος μέχρι να κρυφτείτε πίσω από κάποιο εμπόδιο.
Όταν η επίθεση συμβαίνει σε μικρό χώρο, μία και μόνο σφαίρα μπορεί να τραυματίσει αρκετούς ανθρώπους. Με το να κρύβεστε από τους ενόπλους μειώνετε τις πιθανότητες να γίνετε σκόπιμα στόχος και άρα να τραυματιστείτε. «Σκληρά εμπόδια ή τσιμεντένιοι τοίχοι είναι η καλύτερη επιλογή, αλλά ακόμη και ένα αυτοκίνητο είναι καλύτερο από το τίποτα», συνεχίζει ο Ριντ.
Αρκετοί επιζήσαντες των επιθέσεων στο Παρίσι το έκαναν αυτό ενστικτωδώς: έριξαν τραπέζια και κρύφτηκαν από πίσω ή βρήκαν καταφύγιο πίσω από ηχεία.
«Οι νεκροί δεν μπορούν να σκοτωθούν»
Δύο Ιρλανδοί που βρίσκονταν στον μουσικό πολυχώρο Μπατακλάν σώθηκαν επειδή υποκρίθηκαν τους νεκρούς. Αυτή είναι μία στατιστικά καλή τακτική αν υποθέσουμε ότι η επέμβαση των δυνάμεων ασφαλείας δεν θα αργήσει, σχολιάζει ο Ριντ.
Κάντε ησυχία
Μία κοπέλα που βγήκε ζωντανή από το καμποντιανό εστιατόριο της 11ης λεωφόρου στο Παρίσι, κατέθεσε πως οι ένοπλοι πυροβολούσαν προς το μέρος τους κάθε φορά που ένας τραυματισμένος από το διπλανό τραπέζι βογκούσε από τον πόνο. «Προσπαθήστε να κάνετε ησυχία σαν καλοί νεκροί», συνεχίζει ο βετεράνος.
Τρέξτε
Αν και οι τρομοκράτες ψάχνουν για κινήσεις στο σκοτάδι, υπάρχουν κάποια παράθυρα χρόνου όπου το τρέξιμο μπορεί να είναι καλή ιδέα: όταν οι δράστες στο Μπατακλάν ξαναγέμισαν τα όπλα τους, αρκετοί γλίτωσαν τρέχοντας προς την έξοδο.
Επιτεθείτε στους επιτιθέμενους
Το να πέφτεις πάνω σε έναν άνθρωπο που κρατάει όπλο, «δουλεύει» σε μερικές περιπτώσεις. Στην επίθεση στην γαλλική υπερταχεία τον Αύγουστο, ένα μέλος της Εθνικής φρουράς και ένας αξιωματικός της πολεμικής αεροπορίας έπεσαν πάνω στον ένοπλο όταν κατάλαβαν πως το όπλο του τρομοκράτη είχε κολλήσει. «Βέβαια αυτοί ήταν επαγγελματίες στρατιωτικοί», παρατηρεί ο Ριντ, υπογραμμίζοντας ότι δεν είναι καλή ιδέα να επιχειρήσει κανείς επίθεση σε ένοπλο χωρίς να έχει ειδική εκπαίδευση αφού αρκετοί από τους τρομοκράτες «καλύπτονται» από τους συνεργούς τους ενώ άλλοι είναι ζωσμένοι με εκρηκτικά.
Ο Αντέλ Τέρμος για παράδειγμα, μπορεί να έσωσε δεκάδες ανθρώπους στην Βηρυτό την προηγούμενη εβδομάδα, αλλά ο ίδιος σκοτώθηκε μαζί με τον βομβιστή όταν εκείνος ανατινάχθηκε.
Όμως παρά τους κινδύνους, αρκετοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν πως όταν ο θάνατος φαντάζει σχεδόν βέβαιος είναι προτιμότερο να επιτεθούμε από το να παραμείνουμε άπραγοι. Άλλωστε «οι τζιχαντιστές δεν ενδιαφέρονται για ομήρους αλλά για νεκρούς», συνεχίζει ο Λιτς.
Η απόδραση δε σημαίνει σωτηρία
Σε περίπτωση που καταφέρετε να ξεφύγετε είναι απαραίτητο να παραμείνετε σε εγρήγορση. Απομακρυνθείτε όσο το δυνατόν περισσότερο από το σημείο του χτυπήματος, βρείτε καταφύγιο και προσπαθήστε να έρθετε σε επαφή με τις αρχές.
Είναι επικίνδυνο λάθος να συναθροιστείτε μαζί με άλλους ή να χρησιμοποιήσετε τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Πάντα να υποθέτετε ότι την πρώτη επίθεση θα διαδεχθεί μια δεύτερη, υπογραμμίζει ο Ριντ.
Συνεργαστείτε με τους υπόλοιπους
Αν βρεθείτε στο μέσο μιας σοβαρής τρομοκρατικής επίθεσης, η συνεργασία μεταξύ των ομήρων αυξάνει δραματικά την πιθανότητα της επιβίωσής σας, σχολιάζει ο κοινωνικός ψυχολόγος και ειδικός στην συμπεριφορά του όχλου, Κρις Κόκινγκ.
Μόνο με συντονισμένες προσπάθειες θα αποσοβηθεί ο κίνδυνος αυτο-αποκλεισμού λόγο ταραχής, συνεχίζει ο Κόκιγκ, φέρνοντας ως παράδειγμα τα περιστατικά πυρκαγιάς. Υπό το κράτος του φόβου, είναι ανθρώπινο να υποθέσει κανείς πως ο καθένας θα φροντίσει μόνο για τον εαυτό του, αλλά μια τέτοια στρατηγική «ζημιώνει τον σκοπό περισσότερο από όσο εξυπηρετεί».
skai.gr
