Με εκατέρωθεν αιχμές και λεπτή ειρωνεία (Ερντογάν: «ο νεαρός κ. Τσίπρας εξανίσταται για το Κυπριακό» – Tσίπρας: «να ψάξουμε και την Ιαπωνία για την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάνης» κοκ.) ολοκληρώθηκε η κοινή συνέντευξη Τύπου Τσίπρα – Ερντογάν, με την πολύκροτη συνέντευξη του προέδρου της Τουρκίας στον ΣΚΑΪ -με την οποία ο Ταγίπ Ερντογάν έθεσε, μεταξύ άλλων, θέμα «επικαιροποίησης» της Συνθήκης- να ρίχνει βαριά της σκιά της.
Στην κοινή συνέντευξη Τύπου ο τούρκος πρόεδρος επέμεινε μέχρι κεραίας στις θέσεις του, θέτοντας ευθέως, και πάλι, θέμα αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάνης με αναγνώριση περισσότερων δικαιωμάτων της μουσουλμανικής μειονότητας όπως η εκλογή αρχιμουφτή.
“Θεμέλιος λίθος η Συνθήκη της Λωζάνης”
Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας διεμήνυσε ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις πρέπει να ενισχυθούν μόνο στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού του διεθνούς δικαίου και των συμφωνιών και σεβασμού της Συνθήκης της Λωζάνης, την οποία ο κ. Τσίπρας χαρακτήρισε «θεμέλιο λίθο».
Ο κ. Τσίπρας δήλωσε δε ότι για την επικαιροποίηση της Συνθήκης της Λωζάνης, ότι «και να τη ζήταγε ο κ. Ερντογάν, πρέπει να ψάξουμε και τις άλλες χώρες (που την έχουν υπογράψει), όπως η Ιαπωνία». Επικεντρώθηκε στο γεγονός ότι δεν υπάρχει αμφισβήτηση εκ μέρους της Τουρκίας των χερσαίων συνόρων. Σημείωσε εδώ ότι η Ελλάδα έχει προχωρήσει στην ανακατασκευή τζαμιών όπως στη Ρόδο, και το Φετιγιέ Τζαμί στο Μοναστηράκι κι αλλού. «Εμείς δεν κάναμε ορθόδοξη λειτουργία στο Φετιγιέ Τζαμί» είπε.
Εν έτει 2017 επικρέμεται από πάνω μας η έννοια του casus belli… Συμφωνήσαμε να ξαναρχίσουν οι συζητήσεις για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και οι διερευνητικές συζητήσεις για την υφαλοκρηπίδα, τόνισε ο κ. Τσίπρας.
«Είναι πάγιες οι θέσεις μας για Κυπριακό, τις υπογράμμισα. Η λύση πρέπει να βασίζεται στο πλαίσιο που έθεσε ο Γ.Γ. του ΟΗΕ. Ελπίζουμε να ξαναρχίσουν οι συνομιλίες» σημείωσε ο πρωθυπουργός.
Όσον αφορά το μεταναστευτικό ο Αλέξης Τσίπρας δήλωσε ότι είναι δύσκολη και σημαντική η συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ. «Και οι δύο χώρες είμαστε παθούσες… Συμφωνήσαμε σε μέτρα για ακόμα πιο αποτελεσματική συνεργασία των αρχών μας. Χαιρέτισα την προσπάθεια της Τουρκίας για τη φιλοξενία εκατομμυρίων προσφύγων» σημείωσε ο κ. Τσίπρας.
Η Ελλάδα, τόνισε ο πρωθυπουργός, στηρίζει την ενταξιακή προοπτική της Τουρκίας στην ΕΕ. Με αμοιβαίες υποχρεώσεις και οφέλη. «Η Ελλάδα θα στηρίζει σταθερά μία δημοκρατική Τουρκία που θα κοιτά στην Ευρώπη σταθερά, και ελπίζουμε ότι θα επανέλθει στον ευρωπαϊκό δρόμο» είπε.
Ο πρωθυπουργός εξήγησε ότι η Ελλάδα δεν είναι χώρα που στηρίζει πραξικοπηματίες. Σημείωσε ωστόσο, πως «είμαστε μία χώρα δημοκρατική με κράτος δικαίου. Η δικαιοσύνη ως ανεξάρτητη και οι αποφάσεις της γίνονται απολύτως σεβαστές από όλους μας».
Όσον αφορά την απόφαση Τραμπ να αναγνωριστεί η Ιερουσαλήμ πρωτεύουσα του Ισραηλινού κράτος, ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι η Ελλάδα είναι σταθερά προσηλωμένη στην ειρηνευτική διαδικασία για δημιουργία δύο κρατών. «Έχουμε βαθιές ρίζες με τον Αραβικό κόσμο και φιλικές σχέσεις με το Ισραήλ. Η απόφαση Τραμπ είναι μία απόφαση που δεν συμβάλλει στην υπόθεση της ειρήνης σε μία εύθραυστη περιοχή» παρατήρησε ο κ. Τσίπρας.
Θέμα εκλογής αρχιμουφτή έθεσε ο Ερντογάν
«Τίθενται θέματα στη Δυτική Θράκη» ξεκαθάρισε απαντώντας ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος έθεσε θέμα «εκσυγχρονισμού» της Συνθήκης της Λωζάνης με εκλογή του αρχιμουφτή.
«Υπάρχει το ζήτημα της μουφτείας. Ο μουφτής διορίζεται, η Συνθήκη προβλέπει ότι πρέπει να εκλέγεται» είπε. Ο κ. Ερντογάν υποστήριξε ότι ο ίδιος έχει «επικαιροποιήσει» τη Συνθήκη, επιτρέποντας την ελεύθερη μετακίνηση του Οικουμενικού Πατριάρχη, που δεν επιτρέπεται όπως υποστήριξε στη Συνθήκη, ενώ και αύξησε και μέλη της Ιεράς Συνόδου δίνοντας τουρκική ιθαγένεια σε μέλη της που υπέδειξε ο Πατριάρχης.
Όπως είπε, η Συνθήκη της Λωζάνης υπεγράφη από 11 χώρες, μέχρι και η Ιαπωνία την έχει υπογράψει. «Στη συνθήκη υπάρχουν προβλέψεις μόνο για το Αιγαίο; Δεν υπάρχουν για τα μειονοτικά; Στη Δυτική Θράκη έχουμε μουσουλμανική μειονότητα, τουρκικής, πομακικής ή ρομά προέλευσης. Πρέπει να γίνουν κάποιες καινούριες σκέψεις. Για τη μειονότητα λέμε ότι το κατά κεφαλήν εισόδημα φτάνει με τα βίας τα 2.000 ευρώ, ενώ στην υπόλοιπη Ελλάδα τα 15.000 ευρώ… Υπάρχει οικονομικό χάσμα» παρατήρησε.
Κατηγόρησε δε την Κύπρο για «υπεκφυγές» ώστε «να μην καταλήξουμε κάπου». «Θέλουμε μία δίκαιη και βιώσιμη λύση. Τα θέματα του Αιγαίου είναι δυσεπίλυτα, αλλά μπορούν να λυθούν μέσω διαπραγματευτικών συνομιλιών» είπε.
Ο Ταγίπ Ερντογάν ανέφερε ακόμα ότι «συζητήσαμε με τον κ. πρωθυπουργό το θέμα της έκδοσης των πραξικοπηματιών. Αυτοί είναι δυνατόν να επιστραφούν στην Τουρκία, μία χώρα που έχει καταργήσει την θανατική ποινή, δεν γίνονται βασανιστήρια, πιστεύω ότι η ελληνική Δικαιοσύνη θα εισακούσει την έκκλησή μας».
Ως προς την τρομοκρατία είπε ότι «κάνουμε μεγάλο αγώνα με τρομοκρατικές οργανώσεις όπως το PKK και το DHKP-C… Αναγνωρίζουμε την υποστήριξη που μας παρείχε η Ελλάδα». Όπως πρόσθεσε, «λέω ότι πρέπει να κάνουμε κάτι για να εκσυγχρονίσουμε τη συνθήκη. Το έχω θέσει σε πολλούς πρωθυπουργούς. Δεν εποφθαλμιούμε τα εδάφη καμίας χώρας. Στην Τουρκία δεν υπήρξε κανένα πρόβλημα με εργασίες σε εκκλησίες και μοναστήρια, όπως της Παναγίας της Σουμελά που ανακαινίζεται» ανέφερε.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επανήλθε στο θέμα της Δυτικής Θράκης χαρακτηρίζοντάς το ως «μία σοβαρή πληγή». Βεβαίως αυτό είναι σαφές ότι αποτελεί εσωτερικό θέμα της χώρας δεν διαφωνούμε, «αλλά αν μας δίνεται η άδεια μπορούμε να διατυπώσουμε την παράκλησή μας. Όσον αφορά το ζήτημα των θρησκειών, είναι ένα ζήτημα που μπορεί να επιλυθεί σε συνεργασία των υπουργείων μας» δήλωσε.
«Ο κ. Τσίπρας λόγω του νεαρού της ηλικίας του εξανίσταται για το Κυπριακό, αλλά εγώ που είμαι μεγαλύτερος βλέπω ότι η πείρα μου από την ενασχόληση είναι πολύτιμη και μπορώ να παράσχω τα αναγκαία έγγραφα για την ταχύτερη επίλυση. Αν είχε εφαρμοστεί το σχέδιο Ανάν δεν θα είχαμε θέμα με τα στρατεύματα. Η ελληνοκυπριακή πλευρά έκανε το στραβοπάτημα» δήλωσε μάλιστα.
Δηλώσεις και αντιδράσεις νωρίτερα
Η συνθήκη της Λωζάνης είναι αδιαπραγμάτευτη και δεν χρειάζεται ούτε επικαιροποίηση, ούτε αναθεώρηση, ξεκαθάρισε στον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Έλληνας πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος.
Ο τούρκος πρόεδρος κατά την τοποθέτησή του στο Προεδρικό Μέγαρο απάντησε ευθέως στον κ. Παυλόπουλο ότι η συνθήκη της Λωζάνης πρέπει να αναθεωρηθεί σε σημείο που θα δίνει ίδια δικαιώματα στην τουρκική όπως τόνισε μειονότητα.
Υποδεχόμενος τον κ. Ερντογάν στο Μέγαρο Μαξίμου, ο Αλέξης Τσίπρας υπογράμμισε πως οι σχέσεις ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία βελτιώνονται μόνο μέσα από τον σεβασμό στις συνθήκες, το Διεθνές Δίκαιο και τον αμοιβαίο σεβασμό.
Δεν εποφθαλμιούμε τα εδάφη καμίας άλλης χώρας, υπογράμμισε στον Αλέξη Τσίπρα ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, λέγοντας πως η Ελλάδα και Τουρκία θα πρέπει να χτίσουν «γερά θεμέλια», εστιάζοντας στα κοινά τους σημεία και παραμερίζοντας όσους διατηρούν «ιδεολογικές εμμονές». Επανήλθε όμως στο θέμα της μειονότητας, υποστηρίζοντας πως όπως ζουν Τούρκοι ομογενείς στην Ελλάδα, έτσι και στην Τουρκία διαβιούν Έλληνες.
Κυβερνητικός αξιωματούχος σημείωσε λίγο μετά τη συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας και του κ. Ερντογάν πως η Ελληνική Κυβέρνηση οφείλει να λάβει γενναίες πρωτοβουλίες για την αναβάθμιση των σχέσεων των δύο χωρών, προσθέτοντας πάντως ότι το ταγκό θέλει δύο.
Για ασυγχώρητη προχειρότητα στο θέμα της επίσκεψης Ερντογάν κατηγόρησαν την κυβέρνηση πηγές της Νέας Δημοκρατίας.
«Οι απόψεις Ερντογάν για τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις αποτελούν δυστυχώς ένα έντονα αρνητικό προμήνυμα για το πλαίσιο εντός του οποίου προτίθεται να κινηθεί στις εδώ συνομιλίες του και για την έκβαση των συνομιλιών αυτών», τόνισε η επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Φώφη Γεννηματά.